Η πρόσφατη εμφάνιση κρουσμάτων ευλογιάς αιγοπροβάτων στην περιοχή της Αχαΐας έχει προκαλέσει ανησυχία και έντονο προβληματισμό στην τοπική κοινωνία, ιδίως στους κτηνοτρόφους και στις αρμόδιες αρχές. Παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη ζωονόσος δεν απειλεί άμεσα τη δημόσια υγεία, καθώς δεν μεταδίδεται στους ανθρώπους, οι συνέπειες για την αγροτική παραγωγή και την οικονομία είναι σημαντικές και πολυεπίπεδες. Η ευλογιά των προβάτων αποτελεί μια νόσο που μπορεί να επιφέρει σημαντικές απώλειες στη γαλακτοπαραγωγή, την παραγωγή κρέατος, αλλά και να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην αλυσίδα τροφίμων και την τοπική οικονομία.
Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις
Η κυριότερη ανησυχία για τους κτηνοτρόφους εστιάζεται στις οικονομικές επιπτώσεις που συνεπάγεται η νόσος στην παραγωγική δραστηριότητα. Η μείωση στην παραγωγή γάλακτος και κρέατος οδηγεί σε απώλεια εισοδήματος, ενώ η ανάγκη καταστροφής ζώων, η απαγόρευση μετακινήσεων και οι απαιτούμενες βιοασφαλιστικές πρακτικές αυξάνουν το λειτουργικό κόστος των εκμεταλλεύσεων. Επιπλέον, η ανεξέλεγκτη εξάπλωση της ασθένειας μπορεί να έχει επίδραση και στην ευρύτερη τοπική οικονομία, μέσω της μείωσης της προσφοράς γαλακτοκομικών προϊόντων, της απώλειας θέσεων εργασίας και της υποβάθμισης της αγροτικής ζωής.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και ο παράγοντας της κοινωνικής συνοχής, καθώς η αίσθηση απειλής που διαχέεται στην αγροτική κοινωνία μπορεί να οδηγήσει σε αποδιοργάνωση, ανασφάλεια και δυσπιστία προς τις αρχές και τους μηχανισμούς ελέγχου.
Ευθύνες και ατομική υπευθυνότητα
Η διαχείριση της κρίσης απαιτεί υπευθυνότητα και συνέπεια τόσο από τις δημόσιες αρχές όσο και από τους ίδιους τους παραγωγούς. Ο Πρόεδρος του Συνεταιρισμού Καλαβρύτων και της ΕΘΕΑΣ, Παύλος Σατολιάς, ερωτηθείς από το ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ-NEWS, τόνισε τον καθοριστικό ρόλο της ατομικής ευθύνης κάθε παραγωγού για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου. Ειδικότερα, συστήνεται στους παραγωγούς να αποφεύγουν περιττές μετακινήσεις ζώων, αγοραπωλησίες ή κυκλοφορία οχημάτων προς και από τις εκμεταλλεύσεις τους, ενώ απαραίτητες κρίνονται οι συστηματικές απολυμάνσεις στους σταβλικούς χώρους, στους εργαζόμενους και τα οχήματα.
Όσοι εκτροφείς παρατηρήσουν ύποπτα συμπτώματα στα ζώα τους ή έχουν προβεί το τελευταίο διάστημα σε αγοραπωλησίες, υποχρεούνται να επικοινωνήσουν άμεσα με τις κτηνιατρικές υπηρεσίες για έλεγχο και να ακολουθήσουν τις οδηγίες των ειδικών. Ο Συνεταιρισμός Καλαβρύτων, έχει ήδη ενημερώσει τα μέλη του για την αυξημένη επιφυλακή και τις προληπτικές ενέργειες που απαιτούνται.
Μέτρα βιοασφάλειας για εκτροφείς
Η εφαρμογή αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας είναι κρίσιμη για τον περιορισμό της διάδοσης της ευλογιάς:
• Έλεγχος εισόδου: Περιορισμός επισκεπτών στην εκμετάλλευση και απολύμανση υποδημάτων κατά την είσοδο.
• Απολύμανση: Τα οχήματα που εισέρχονται ή εξέρχονται θα πρέπει να απολυμαίνονται, ειδικά μετά από μεταφορά ζώων.
• Καραντίνα: Τα νεοεισαχθέντα ζώα παραμένουν απομονωμένα τουλάχιστον 21 ημέρες για παρακολούθηση εμφανών συμπτωμάτων.
• Έλεγχος ζωοτροφών και εξοπλισμού: Προμήθεια μόνο από εγκεκριμένες επιχειρήσεις και αποφυγή μεταχειρισμένων αντικειμένων χωρίς γνωστή προέλευση.
• Απομόνωση: Δημιουργία ειδικού χώρου απομόνωσης για ύποπτα ή ασθενή ζώα, ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση εντός του κοπαδιού.
Μέτρα για τις μετακινήσεις ζώων
Η διακίνηση των ζώων αποτελεί μια από τις βασικές οδούς εξάπλωσης της ευλογιάς και για τον λόγο αυτό έχουν τεθεί αυστηρά μέτρα:
• Ενημέρωση αρχών: Υποχρεωτική ενημέρωση της κτηνιατρικής υπηρεσίας πριν από οποιαδήποτε μετακίνηση ζώων και έκδοση των απαραίτητων πιστοποιητικών.
• Απαγορεύσεις: Δεν επιτρέπονται μετακινήσεις ζώων για εκθέσεις, αγορές ή πανηγύρια μέχρι την άρση των σχετικών περιορισμών.
Επιπλέον οδηγίες και συστάσεις
• Γάλα: Τήρηση αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας κατά την παραλαβή και επεξεργασία νωπού γάλακτος έως την παστερίωση.
• Επιτήρηση: Καθημερινός οπτικός και υγειονομικός έλεγχος των ζώων για τυχόν ύποπτα συμπτώματα της νόσου.
Αιτίες ανησυχίας και ενδεχόμενοι κίνδυνοι
Η ανησυχία για την εξάπλωση των κρουσμάτων εντείνεται από το ενδεχόμενο αύξησης των δηλωμένων περιστατικών, δεδομένης της πρακτικής ορισμένων εκτροφέων να δηλώνουν μέσω του ΟΣΔΕ μεγαλύτερο αριθμό ζώων από όσους πραγματικά εκτρέφουν, με στόχο την είσπραξη αυξημένων αποζημιώσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Υπάρχει ο κίνδυνος κάποιοι να παρουσιάσουν ψευδώς περιστατικά ευλογιάς στη φάρμα τους για να δικαιολογήσουν πλασματικό ζωικό κεφάλαιο.
Αυτού του είδους οι πρακτικές διαβρώνουν την αξιοπιστία του συστήματος αποζημιώσεων, προκαλούν αδικίες μεταξύ των παραγωγών και ενδέχεται να επιφέρουν νομικές επιπτώσεις στους εμπλεκόμενους.
Κρατικές παρεμβάσεις και νέα πολιτική ελέγχων
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, εφαρμόζει μια νέα στρατηγική εντατικοποίησης των ελέγχων. Προχωρά σε διασταυρωτικούς ελέγχους δεδομένων μεταξύ ΟΣΔΕ και ΕΛΓΑ και πραγματοποιεί φυσική καταμέτρηση των ζώων που θανατώνονται, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι αποζημιώσεις θα καταβάλλονται μόνο για το πραγματικό ζωικό κεφάλαιο.
Παράλληλα, λαμβάνονται μέτρα ενίσχυσης της εποπτείας για την εφαρμογή των μέτρων, με τη συμμετοχή τόσο του Υπουργείου όσο και της Ελληνικής Αστυνομίας. Σε περιπτώσεις στοιχειοθέτησης αδικημάτων – όπως εξαπάτηση, απόκρυψη κρουσμάτων ή διασπορά της νόσου λόγω παράνομων μετακινήσεων κοπαδιών ή ζωοτροφών εντός των ζωνών επιτήρησης– το Υπουργείο προχωρά σε άμεση έναρξη δικαστικών διαδικασιών και διακοπή των αποζημιώσεων στους εμπλεκόμενους μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής απόφασης.
Όπου είναι αναγκαίο, προωθείται και σχετική νομοθετική ρύθμιση για την κάλυψη των παραπάνω ενεργειών, ώστε να διασφαλιστεί η διαφάνεια και δικαιοσύνη στη διαχείριση του προβλήματος.
Πρόστιμα και έλεγχοι
Είναι χαρακτηριστική η επιβολή προστίμων (έως 6.000 ευρώ σε τέσσερις περιπτώσεις στην Ξάνθη) για παραβάσεις που αφορούν κυρίως τη μεταφορά ζωοτροφών χωρίς άδεια εντός των ζωνών επιτήρησης. Οι εντατικοί έλεγχοι και η αυστηροποίηση των μέτρων στοχεύουν κυρίως στις Περιφέρειες Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, καθώς και Δυτικής Ελλάδας, με επιτόπιες επισκέψεις κυβερνητικών κλιμακίων για τον έλεγχο της τήρησης των μέτρων.
Απαγορεύσεις
Οι κτηνιατρικές αρχές προειδοποιούν για κίνδυνο περαιτέρω διασποράς και επιβάλλουν αυστηρά περιοριστικά μέτρα στις μετακινήσεις ζώων, ζωοτροφών και στην τήρηση βιοπροστασίας από τους κτηνοτρόφους.
Σε ανακοίνωσή της η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, αναφέρει: “H Διεύθυνση Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ενημερώνει ότι τις τελευταίες ημέρες και κατά την διάρκεια των ελέγχων επιτήρησης για την ευλογιά των αιγοπροβάτων που πραγματοποιεί η υπηρεσία σε εκτροφές αιγοπροβάτων της ζώνης προστασίας του Δήμου Δυτικής Αχαΐας έχουν εντοπιστεί κρούσματα και υπάρχει υποψία του νοσήματος, εκτός από την περιοχή της Λακκόπετρας και στα Δ.Δ Λάππα, Καλαμάκι και Σαγαίϊκα.
Εκτιμάται ότι η διασπορά σε αυτές τις περιοχές είναι αποτέλεσμα του μεγάλου χρονικού διαστήματος που το νόσημα ενδημούσε στην περιοχή της Λακκόπετρας, χωρίς να έχει υπάρξει καμία σχετική ενημέρωση.
Τα γεγονός αυτό δημιουργεί ανησυχία για περαιτέρω εξάπλωση του νοσήματος.
Ως εκ τούτου, με βάση σχετική απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Ανδρέα Φίλια, υπενθυμίζονται τα κάτωθι:
1. Απαγορεύεται η μετακίνηση ζώων στις περιοχές της ζώνης προστασίας (που περιλαμβάνει τα Δ.Δ Λακκόπετρας, Λιμνοχωρίου, Καλαμακίου, Αράξου, Μετοχίου, Καλογριάς, Λάππα, Απιδεώνα, Βουπρασίου Σαγαιϊκων) και επιτήρησης (ο υπόλοιπος Δήμος Δυτικής Αχαΐας, επιπλέον των Δ.Δ. Βραχνείκων και Καμινίων του Δήμου Πατρέων και των Δ.Δ. Μανωλάδας, Βάρδας του Δήμου Ανδραβίδας – Κυλλήνης της ΠΕ Ηλείας), καθώς και περεταίρω απαγορευμένης ζώνης (που περιλαμβάνει τον υπόλοιπο Δήμο Πατρέων και τον Δήμο Ερυμάνθου από την Π.Ε Αχαΐας και τις περιοχές των Δήμων Ανδραβίδας- Κυλλήνης, Πηνειού και Ήλιδας της Π.Ε Ηλείας).
Η αντιμετώπιση της ευλογιάς αιγοπροβάτων αποτελεί συλλογική υπόθεση. Η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, η αυστηρή τήρηση των μέτρων και η υπευθυνότητα των παραγωγών αποτελούν το «κλειδί» για τον περιορισμό της μετάδοσης της νόσου, τη διασφάλιση της ζωικής παραγωγής και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής στην ευρύτερη περιοχή.
ΠΗΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ: http://kalavrytanews.gr
